Szkółki w Podzamczu
fb

Szkółki w Podzamczu

Szkółki w Podzamczu

Były to największe i najznamienitsze szkółki w historii polskiego ogrodnictwa. Powstały w Podzamczu na Mazowszu, między Maciejowicami a Sobolewem, w dobrach Andrzeja Zamoyskiego. Już w pierwszych latach XIX w. istniało w tych dobrach Zamoyskich wzorowe gospodarstwo rolne i szkółki – nieduże, ale zasłużone w sprowadzaniu na ziemie polskie nowych roślin.

Szkółki w Podzamczu

Od 1885 do 1915 r. szkółkami w Podzamczu i ich filiami w najbliższej okolicy zarządzał żelazną, ale i światłą ręką Feliks Rożyński, leśnik z Wielkopolski. Podstawą rozwoju była wyjątkowo tania siła robocza i ogromny rosyjski rynek, pozbawiony praktycznie szkółek. Od 1907 r. Szkółki Podzameckie nosiły zaszczytny tytuł „Dostawcy Dworu Jego Cesarskiej Mości”. Co ciekawe, wysyłka roślin, obejmująca ziemie aż po Sachalin i Kamczatkę, odbywała się w wiklinowych koszach, wypełnionych ziemią leśną, z właściwymi grzybami mykoryzowymi.

Feliks Rożyński z małych szkółek drzew leśnych, przez zaledwie 4 lata (do 1889 r.) uczynił duże handlowe szkółki drzew ozdobnych. Przez następne 25 lat miały one sprzedać ponad 230 milionów roślin. Od 1896 r. oferowano tam także drzewa owocowe. Na 548 stelefonizowanych kwaterach szkółki sięgnęły powierzchni 135 ha i wartości miliona rubli srebrem. Rocznie sprzedawano nawet 20 mln sztuk roślin, a roczny zapas gotowy do ekspedycji wynosił 50 mln. Cenniki szkółek drukowano w dwu wersjach językowych. Były to duże, ilustrowane drzeworytami książki, o nakładzie powyżej 10 000 egzemplarzy.

Szkółki w Podzamczu

W Podzamczu Rożyński (a potem jego następca – Stefan Tokarz) wyselekcjonowali ponad 60 odmian drzew i krzewów ozdobnych. W okresie międzywojennym znaczenie szkółek, odciętych od rosyjskiego rynku, zmalało. Zabrakło też Rozyńskiego, choć wśród następców byli znani ogrodnicy, m.in. Stefan Tokarz i Konstanty Krynicki.
tekst: Jakub Dolatowski


Szkółki w Podzamczu

Szkółki w Podzamczu

Szkółki w Podzamczu

Szkółki w Podzamczu

Szkółki w Podzamczu

Szkółki w Podzamczu

Polecane rośliny

  • Sorbaria sorbifolia 'Sem' PBR

    Sorbaria sorbifolia 'Sem' PBR

    Niezwykle ozdobny i wytrzymały krzew o różowopomarańczowych, później żółtawych liściach. Nadaje się do dużych nasadzeń w miastach i przy drogach. Według badań jest najlepszą rośliną do stosowania w fitoremediacji.


    Sorbus AUTUMN SPIRE 'Flanrock' PBR

    Sorbus Autumn Spire 'Flanrock' PBR

    Niewielkie drzewo o wąskokulomnowym pokroju i złotożółtych owocach. Jesienią liście przebarwiają się na kolor winnoczerwony. Z uwagi na pokrój odmiana polecana jest do małych ogrodów oraz do obsadzania dróg, ścieżek i podjazdów.
    Sorbus 'Rubinowaja''

    Sorbus  'Rubinowaja'

    Jedna z kilku najlepszych rosyjskich odmian owocowych jarzębów. Jej duże bordowoczerwone owoce są smaczne, zawierają dużo witamin i można z nich robić dżemy, konfitury i nalewki.


    Spiraea betulifolia 'Tor Gold' PBR

    Spiraea betulifolia 'Tor Gold' PBR

    Niski zwarty krzew o złotożółtych liściach, które przebarwiają się jesienią na pomarańczowo. Ta niezwykle odporna na mróz odmiana polecana jest jako roślina okrywowa.
  • Phlox paniculata 'Olienka'

    Phlox paniculata 'Olienka'

    Jedna z najlepszych odmian floksów rosyjskiej hodowli. Kwiaty są jasnoróżowe z jaśniejszym "okiem" oraz ciemniejszym, fioletoworóżowym środkiem. Odmiana osiąga 0,8-1 m wysokości.


    Quercus 'Monument' PBR'

    Quercus 'Monument' PBR

    Polska odmiana dębu o szerokokolumnowym pokroju. Liście są bardzo duże, ciemnozielone, błyszczące. Odmiana odporna na mączniaka. Polecana do sadzenia w miejscach reprezentacyjnych.
    Quercus robur 'Posnania'

    Quercus robur 'Posnania'

    Nowa polska odmiana dębu szypułkowego wprowadzona do uprawy przez naszą Szkółkę. Liście bardzo długie, do 20-25 cm, fantazyjnie i nieregularnie powcinane, zwisające.



    Sambucus nigra BLACK LACE 'Eva' PBR

    Sambucus nigra BLACK LACE 'Eva' PBR

    Piękna odmiana o ciemnopurpurowych, strzępiastych, błyszczących liściach, które przypominają koronkę. Zarówno jasnoróżowe kwiaty, jak i owoce nadają się na przetwory.
  • Betula nana 'Golden Treasure' PBR

    Betula nana 'Golden Treasure' PBR

    Jest to pierwsza złotolistna odmiana tego gatunku. Dorasta do 0,5 m wysokości i około 1 m średnicy. Jest szczególnie polecana jako roślina okrywowa do najchłodniejszych rejonów Europy.


    Euphorbia griffithii 'Fireglow'

    Euphorbia griffithii 'Fireglow'

    Bardzo efektowna, wielokolorowa bylina. Na intensywnie czerwonych łodygach z brązowozielonymi liśćmi pojawiają się jaskrawopomarańczowe kwiatostany. Dorasta do 0,7 m wysokości.
    Hydrangea anomala subsp. petiolaris 'Silver Lining' PBR'

    Hydrangea anomala subsp. petiolaris 'Silver Lining' PBR

    Nowa odmiana hortensji pnącej o szarozielonych, biało obrzeżonych liściach. Rośnie wolniej niż gatunek. Doskonale rozświetla zacienione zakątki ogrodu. Polecana do obsadzania murów, pergoli, pni drzew oraz jako roślina okrywowa.

    Hydrangea paniculata BOBO 'ILVOBo' PBR'

    Hydrangea paniculata BOBO 'ILVOBo' PBR

    Ta bardzo obficie kwitnąca, zwarta odmiana hortensji wiechowatej, dorasta jedynie do 0,7 m wysokości. Białe kwiaty z czasem lekko różowieją. Odmiana szczególnie polecana jako roślina okrywowa.

S5 Box